Oedeemtherapie

Lymfoedeem is een abnormale ophoping van eiwitten en vocht in het lichaamsweefsel. Dit is het gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- afvoer van vocht. Lymfoedeem ontstaat vaak geleidelijk en kan een chronisch karakter krijgen.

Lymfoedeem kan aangeboren zijn (primair lymfoedeem) of verworven als gevolg van een andere aandoening (secundair lymfoedeem). Bekende vormen van secundair lymfoedeem zijn het armlymfoedeem na een borstoperatie met okselklierverwijdering of het beenlymfoedeem na bijvoorbeeld een buikoperatie. Patiënten die na een operatie radiotherapie en/of chemotherapie ondergaan, hebben een grotere kans op het ontwikkelen van lymfoedeem.
De klachten die kunnen ontstaan bij lymfoedeem zijn: pijn, vermoeidheid, gespannen en zwaar gevoel, beperkingen in bewegingen, beperkingen in dagelijks functioneren.

De behandelmogelijkheden

Genezing van lymfoedeem is door de behandelaar niet altijd mogelijk. De behandeling is voornamelijk gericht op het terugdringen of het niet doen toenemen van oedeem in b.v. arm of been. Dit om het normaal functioneren van de ledematen te herstellen.

De fysiotherapeutische behandelmogelijkheden voor lymfoedeem bestaan uit:

• Voorlichting / adviezen
• Manuele lymfedrainage / oedeemtherapie in combinatie met zwachtelen
• Oefentherapie, houding- en bewegingsadviezen
• Het begeleiding bij het laten aanmeten van een elastische kous. Dit is gebruikelijk bij de behandeling van lymfoedeem indien een stabiele situatie is ontstaan.
• Evt. Ademhalingsoefeningen en ontspanningsoefeningen.

De manuele lymfedrainage is een massage techniek met als doel de afvoer van lymfevocht te bevorderen. Het zwachtelen heeft als doel om de omvang van het oedeem te verminderen, en de bereikte omvangvermindering te onderhouden zolang er geen elastische kous is.
Oefenen is een belangrijk onderdeel binnen de behandeling. De oefeningen hebben als doel de spierpompfunctie van een arm of been te bevorderen. Namelijk, door het aanspannen van de spieren wordt de doorbloeding aangezet en dit bevordert ook de lymfedoorstroming.

De behandeleffecten / doelstellingen

De gekozen behandeling en de uiterste behandeleffecten zijn afhankelijk van de ernst, oorzaak en duur van het oedeem.
De behandeleffecten zijn doorgaans:

• Omvangvermindering
• Spanningsafname
• Pijnvermindering
• Functieverbetering
• Afname van infectiekans